Zasady współżycia społecznego pełnią doniosłą rolę w obowiązującym w Polsce porządku prawnym. Najogólniej mówiąc oznaczają one pewne minimum w zakresie zasad uczciwości, poprawności i obyczajowości w codziennych relacjach międzyludzkich. W związku z tym zasady współżycia społecznego stanowią pewien zwrot niedookreślony i odsyłają do powszechnie przyjętych i akceptowalnych norm pozaprawnych – a tym samym stanowią klauzulę generalną.

Szczególne znaczenie mają zasady współżycia społecznego ujęte w artykule 5 kodeksu cywilnego, którego regulacje najczęściej mają zastosowanie w życiu codziennym. Pojęcie to pojawia się również w przepisach kodeksu pracy.

Przyjęcie przez Ustawodawcę zasad współżycia społecznego oznacza wprowadzenie do porządku prawnego pewnych norm natury etyczno-moralnej oraz norm obyczajowych, które w ten sposób stają się częścią powszechnie obowiązującego porządku prawnego.

Warto wspomnieć również, że w praktyce dość często zdarzają się sytuację, gdy strony w toku postępowania sądowego w swojej argumentacji powołują się właśnie na zasady współżycia społecznego. Ostateczna decyzja w tym zakresie należy oczywiście do oceny sądu, nie bez znaczenia jednak jest wyczerpujące i przekonywujące uzasadnienie tezy odwołującej się do tej niezwykle istotnej klauzuli generalnej...

Hanna Bukowska