Inną, poza Kodeksem cywilnym, podstawą prawną dochodzenia odszkodowania w przypadku wadliwości decyzji administracyjnej o charakterze nieostatecznym jest oczywiście Kodeks postępowania administracyjnego. Najogólniej rzecz ujmując roszczenia odszkodowawcze przewidziane zostały zarówno w przepisach dotyczących stwierdzenia nieważności (art. 160 KPA), jak również w przepisach poświęconych wznowieniu postępowania (art. 153 KPA).

Problem stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego uregulowany jest w artykułach 156-160. Zgodnie z obowiązującymi przepisami “stronie, która poniosła szkodę na skutek wydania decyzji z naruszeniem przepisu art. 156 § 1 albo stwierdzenia nieważności takiej decyzji, służy roszczenie o odszkodowanie za poniesioną rzeczywistą szkodę (…)”. Przy czym konstrukcja oraz samo umiejscowienie cytowanego przepisu wskazuje, że dotyczy on jedynie stwierdzenia nieważności ostatecznej decyzji administracyjnej. W konsekwencji pojawia się zatem pytanie, czy jest również dopuszczalne stwierdzenie nieważności decyzji nieostatecznej? W orzecznictwie i doktrynie ścierają się w tym zakresie dwa przeciwstawne sobie poglądy…

Niezależnie jednak od ożywionej dyskusji w tym zakresie, należy przyjąć bezspornie, że zgodnie z art. 160 Kpa strona ma prawo do dochodzenia odszkodowania również w sytuacji, gdy decyzja administracyjna organu pierwszej instancji została uchylona w toku postępowania (z powodu naruszenia art. 156 §1 Kpa).

Natomiast Wznowienie postępowania dotyczy jedynie spraw, które zakończyły się wydaniem decyzji ostatecznej (art. 145 Kpa). W analizowanej sytuacji nie można zatem mówić o wszczęciu procedury wznowienia postępowania.

Podsumowując, przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego przewidują istotne możliwości dochodzenia odszkodowania za szkodę wyrządzoną nieostateczną decyzją administracyjną. Jednakże również na tym gruncie (podobnie jak na gruncie przepisów Kodeksu cywilnego) przewidziane są pewne ograniczenia. Podstawową przesłanką w tym zakresie jest naruszenie art. 156 § 1 Kpa (tj. wystąpienie tzw. rażącego naruszenia prawa).

Hanna Bukowska