Zagadnienie obowiązku meldunkowego w ostatnich latach, w związku z podejmowanymi działaniami legislacyjnymi, jest bardzo często podnoszone w naszym kraju. Zgodnie z obecnie obowiązującym prawem każda osoba posiadająca obywatelstwo polskie i przebywająca stale na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana zameldować się w miejscu stałego pobytu.  W tym samym czasie można posiadać tylko jedno miejsce pobytu stałego oraz pobytu czasowego trwającego ponad 3 miesiące. Obowiązek ten służy prawidłowemu wykonywaniu przez organy władzy publicznej ich funkcji, gdyż posiadanie danych o miejscu zamieszkania i pobytu umożliwia podejmowanie i racjonalizację szeregu działań należących zarówno do zadań samorządu terytorialnego jak i państwa (w tym zapewnienie prawidłowego funkcjonowania ewidencji ludności). Obowiązek meldunkowy polega na zgłoszeniu właściwemu organowi informacji o fakcie pobytu i czasie jego zamierzonego trwania.

Obowiązek meldunkowy obejmuje zgłoszenie następujących informacji:

1.      zameldowanie w miejscu pobytu stałego lub czasowego,

2.      wymeldowanie z pobytu stałego lub czasowego,

3.      zameldowanie o urodzeniu dziecka

4.      zameldowanie o zmianie stanu cywilnego,

5.      zameldowanie o zgonie osoby.

Pobyt stały oznacza zamieszkanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania, natomiast pobyt czasowy to przebywanie bez zamiaru zmiany miejsca pobytu stałego w innej miejscowości pod oznaczonym adresem (bądź w tej samej miejscowości, lecz pod innym adresem). Zasadą jest, że jeśli dana osoba przebywa w sposób nieprzerwany, w danym miejscu, dłużej niż 2 miesiące to powinna zameldować się na pobyt stały, chyba że zachodzą okoliczności jednoznacznie wskazujące na to, iż pobyt ten nie utracił charakteru pobytu czasowego. Do okoliczności tych należy zaliczyć:

1.      wykonywanie pracy (poza miejscem pobytu stałego),

2.      pobyt związany z leczeniem, kształceniem się czy wypoczynkiem bądź ze względów rodzinnych,

3.      odbywanie czynnej służby wojskowej,

4.      pobyt w zakładach karnych i poprawczych, a także aresztach śledczych, schroniskach dla nieletnich i zakładach wychowawczych.

Warto zaznaczyć, że w myśl obowiązującego jeszcze prawa, każdy kto nie dopełnia ciążącego na nim obowiązku meldunkowego, może podlegać karze ograniczenia wolności, grzywny albo karze nagany.   Jak już wspomniano w obszarze prawa meldunkowego wkrótce nastąpią poważne zmiany. Zgodnie nowelizacją ustawy o ewidencji ludności z 18 listopada 2008 r. obowiązek meldunkowy ma zostać zniesiony i zastąpiony instytucją rejestracji miejsca zamieszkania. Ta "rewolucja meldunkowa" ma zostać wprowadzona od 1 stycznia 2014 r.

Hanna Bukowska LL.M.