Konstytucja - zasada bezpośredniego stosowania przepisów Ustawy Zasadniczej

Drukuj

W Polskim porządku prawnym obowiązuje zasada konstytucjonalności. Zgodnie z nią Konstytucja z jednej strony kreuje zasady powszechnego porządku prawnego, a z drugiej gwarantuje ich przestrzeganie.

Znaczenie i doniosłość Konstytucji wynika bezpośrednio z jej treści (art. 8 stanowi, że Konstytucja jest najwyższym prawem RP, a jej przepisy stosuje się bezpośrednio chyba, że sama Konstytucja stanowi inaczej). Niezwykle doniosłe znaczenie ma zasada pierwszeństwa Konstytucji w kontekście praw jednostki.  Zgodnie z tą zasadą prawa podstawowe jednostki, które wynikają bezpośrednio z Konstytucji mają charakter wiążący dla organów władzy publicznej, co oznacza z kolei, że jednostka może dochodzić ochrony poprzez bezpośrednie powołanie na ten nadrzędny Akt Prawny.

Zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji wynika zatem  wprost z treści art. 8 ust. 2 Konstytucji i należy ją rozumieć jako bezpośrednie stosowanie tych norm konstytucyjnych, które uważa się za tzw. samo wykonalne. Chodzi tu zatem o te przepisy Konstytucji, które są na tyle precyzyjne i jednoznaczne, że można je stosować bez potrzeby odwoływania się do jakichkolwiek przepisów precyzujących czy uściślających. Należy w tym miejscu również podkreślić, że również doktryna i judykatura wskazują, że warunkiem bezpośredniego stosowania norm Konstytucji (które stanowić mają wyłączną podstawę rozstrzygnięcia) jest zarówno wystarczająca szczegółowość danej normy, jak również brak odpowiedniej regulacji ustawowej w przedmiotowej materii...

Warto również wskazać, że zasadę bezpośredniego stosowania Konstytucji należy rozumieć szeroko, obejmuje ona bowiem również bezwzględny zakaz stosowania tych przepisów, które są z Konstytucją niezgodne. W praktyce oznacza to, że organy publiczne (w szczególności sądy!) zobowiązane są do stosowania zasady bezpośredniego stosowania Konstytucji – jako podstawy prawnej rozstrzygnięcia…