Kilka miesięcy temu zmarł pan Kowalski (był wdowcem i miał jedno dorosłe dziecko). Pan Kowalski mieszkał sam, jego syn dawno założył własną rodzinę. Jedynym źródłem utrzymania pana Kowalskiego była niewielka emerytura, dlatego też korzystał on od czasu do czasu z szerokiej oferty powszechnie dostępnych na rynku kredytów i nie spłacając już zaciągniętych zdarzało mu się sięgnąć po  następny. W ten sposób w momencie śmierci pan Kowalski pozostawił po sobie sporą ilość długów w postaci niespłaconych kredytów. W tej sytuacji rodzina zmarłego zastanawia się co powinna zrobić aby uniknąć konieczności spłacenia pozostawionych przez spadkodawcę długów.

Obowiązujące przepisy prawa cywilnego przewidują ochronę osób uprawnionych do dziedziczenia (zarówno z ustawy jak i z testamentu), dotyczy to zwłaszcza sytuacji, gdy istnieje podejrzenie, że spadkodawca mógł zostawić po sobie nieuregulowane zobowiązania finansowe, czyli po prostu długi. W takiej sytuacji osoby, które należą do kręgu uprawnionych do spadku i nie chcą go dziedziczyć w obawie przed wspomnianymi długami, powinny złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedziały się o swoim powołaniu do spadku, oświadczenie o odrzuceniu spadku ewentualnie o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Różnica pomiędzy wspomnianymi oświadczeniami jest niezwykle istotna, w przypadku bowiem pierwszego z nich tj oświadczenia o odrzuceniu spadku, dana osoba zostaje całkowicie wyłączona od dziedziczenia - tak jakby nie dożyła otwarcia spadku. Natomiast przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że co prawda spadkobierca odpowiada za długi spadkowe, jednak odpowiedzialność ta ma charakter ograniczony (tj. do wartości ustalonego w spisie inwentarza stanu czynnego spadku). Warto zaznaczyć, że zgodnie z obowiązującymi przepisami, nie złożenie wspomnianego oświadczenia w pierwszej bądź drugiej formie we wskazanym terminie (bądź też złożenie stosownego oświadczenia o przyjęciu spadku) oznacza, poza wyjątkami przewidzianymi w ustawie, tzw proste przyjęcie spadku, czyli bez jakiegokolwiek ograniczenia odpowiedzialności danego spadkodawcy za długi zmarłego, za które odpowiada on wówczas zarówno majątkiem odziedziczonym jak i całym swoim majątkiem osobistym. Należy pamiętać o tym, aby dobrze się zastanowić nad formą przyjęcia spadku i czy w ogóle warto go przyjmować, oświadczenia o przyjęciu spadku lub o jego odwołaniu nie można bowiem odwołać. Istotnym aspektem ochrony spadkobierców jest również to, że złożenie oświadczenia o przyjęciu spadku z dobrodziejstwem inwentarza przynajmniej przez jednego z nich rodzi domniemanie, iż wszyscy pozostali spadkobiercy, którzy takich oświadczeń w terminie nie złożyli, również przyjmują spadek z dobrodziejstwem inwentarza. W opisanym na początku przypadku spadkobiercy pana Kowalskiego powinni zatem złożyć oświadczenie stosownej treści (przy czym wybór czy będzie to zupełne odrzucenie spadku czy też jego przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza powinien zostać dokonany po gruntownym przeanalizowaniu sytuacji majątkowej zmarłego). Czynność taka może zostać dokonana bez żadnych przeszkód, ponieważ zachowane są terminy ustawowe dla niej przewidziane.