Obowiązujące w Polsce przepisy przewidują, w pewnych sytuacjach tzw. przymus adwokacki/radcowski. W praktyce oznacza to konieczność zastąpienia strony w działaniu (w momencie wystąpienia przymusu adwokacko - radcowskiego strona traci możliwość samodzielnego działania!) przez profesjonalistę.
W polskim systemie prawnym obowiązuje zasada przymusu adwokackiego przede wszystkim w zakresie sporządzania nadzwyczajnych środków zaskarżenia. Obowiązek ten obejmuje zarówno sporządzenie (przygotowanie) stosownych dokumentów jak również reprezentację strony przed właściwym organem.
Ustawodawca wprowadził zasadę przymusu adwokacko-radcowskiego przede wszystkim w celu zwiększenia fachowości i profesjonalizmu postępowań, a także aby zapewnić stronom należytą i rzetelną pomoc prawną.
W postępowaniach cywilnych przymus adwokacko-radcowski obejmuje zarówno samo postępowanie przed Sądem Najwyższym jak i wszelkie czynności procesowe związane z postępowaniem przed SN, (również te, które podejmowane są jeszcze przed sądem niższej instancji).
Z kolei w postępowaniach przed sądami administracyjnymi przymus adwokacko-radcowski dotyczy:
- wniesienia skargi kasacyjnej od wyroku WSA (czyli Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego) do NSA (Naczelnego Sądu Administracyjnego),
- wniesienia do Naczelnego Sądu Administracyjnego zażalenia na postanowienie WSA o odrzuceniu skargi kasacyjnej,
- wniesienia skargi o wznowienie postępowania (do Naczelnego Sądu Administracyjnego).
Warto również wspomnieć, że przymus adwokacko-radcowski obowiązuje w wielu przypadkach w postępowaniu karnym oraz w sprawach z tzw. skargi konstytucyjnej, które toczą się przed Trybunałem Konstytucyjnym.
Hanna Bukowska LL.M.